Een tijdje geleden stuitte ik op een interessante podcast over artrose van het Erasmus MC. Uit onderzoek van professor S. Bierma-Zeinstra en professor P. Bindels blijkt dat het aantal patiënten met knie- of heupslijtage twee keer zo hoog is als eerder werd gedacht. Eerder werd er een voorspelling gedaan dat er per jaar 38.000 nieuwe gevallen bijkomen. Uit het nieuwste onderzoek blijkt dus dat het om 78.000 nieuwe gevallen per jaar gaat.
Welke gevolgen heeft dit voor de zorg en de bevolking? Kan ik hierin een rol innemen om klachten te verminderen? In deze blog geef ik antwoord op deze vragen.
Wat is artrose?
Artrose is de medische term voor slijtage van gewrichten. Het is de meest voorkomende gewrichtsaandoening die in Nederland voorkomt. Bijna 1,5 miljoen mensen lijden aan deze chronische aandoening. Artrose is het dunner worden van het kraakbeen, waardoor scheuren ontstaan. Het afnemen van de kwaliteit van het kraakbeen geeft geen klachten. Je krijgt klachten van de manier waarop jouw lichaam reageert op deze veranderingen. Je lichaam kan reageren met ontstekingen, irritaties aan het bot en vocht in het bot. In sommige gevallen gaat het lichaam zelfs kleine stukjes bot aanzetten. Hierdoor krijg je dan pijnklachten en een bewegingsbeperking, waardoor je minder kunt belasten.
Artrose wordt vaker vastgesteld op een gemiddelde leeftijd van 62 jaar. Uit onderzoek blijkt echter dat er eerder al melding wordt gemaakt over onbegrepen klachten van bijvoorbeeld de knie. Helaas wordt de diagnose slijtage in de meeste gevallen te laat vastgesteld. Hierdoor is conservatieve behandeling vaak minder effectief en moet er eerder een gewrichtsvervangende operatie gedaan worden.
De oorzaken voor slijtage zijn sterk verschillend. De meest bekende redenen zijn overgewicht, zwaar lichamelijk werk, genetische factoren en letsel aan de meniscus of kruisband. Vaak wordt letsel aan de kruisband of meniscus al veel eerder in het leven opgelopen, wat de kans op slijtage vergroot.
Welke gevolgen heeft artrose voor de zorg en de bevolking?
Omdat er een stuk minder gevallen waren voorspeld dan nu blijkt, heeft dit grote gevolgen voor de zorg en de bevolking. Dit brengt dus meer zorgkosten met zich mee.
In de zorg zal er rekening moeten worden gehouden met het toenemen van het aantal operaties, dus toename van het aantal opnames en inzet van personeel. Er wordt steeds meer wetenschappelijk onderzoek gedaan naar innovatieve behandelmethoden die verder gaan dan symptoombestrijding. Denk aan onderzoek naar biologische behandelingen voor het herstellen van kraakbeen of het ontwikkelen van gepersonaliseerde behandelplannen die gebaseerd zijn op individuele kenmerken van de artrose. Hoewel deze technieken nog in ontwikkeling zijn, bieden ze perspectief voor de toekomst. Daarnaast zullen de kosten voor hulpmiddelen en aanpassingen in woningen omhoog gaan, zodat mensen zelfstandig kunnen blijven wonen.
In de samenleving staat zelfredzaamheid centraal. Er wordt gestreefd dat men zo lang mogelijk thuis kan blijven wonen. Door toename van slijtage in de gewrichten komt de zelfredzaamheid onder druk te staan. De impact van artrose, vooral in je heupen en knieën, is enorm: het behoort in Nederland tot de top 5 van aandoeningen die zorgen voor het grootste verlies aan gezonde levensjaren. Dit houdt in dat er meer ziekteverzuim door de aandoening zal ontstaan en vervolgens arbeidsongeschiktheid. Er zal minder pensioen beschikbaar komen door het werkverzuim. In sommige gevallen zal het ook de mogelijkheid tot mantelzorg voor familie verminderen. Deze kosten zullen opgevangen moeten worden door de bevolking.
Volg je Fysio & Fit Heerenveen al op Instagram?
Lees ook: Waarom ga je eigenlijk met gekruiste benen zitten?
Wat is mijn rol als fysiotherapeut in deze situatie?
In de zorg zijn er richtlijnen omtrent slijtage. Uit onderzoeken blijkt dat deze niet overal goed worden toegepast. Ik houd mij wel aan de richtlijnen, maar ik probeer ook extra zorg te bieden om pijnklachten te verminderen. Preventieonderzoek toont aan dat het managen van risicofactoren en het vroegtijdig inzetten op fysiotherapie de progressie van artrose kan vertragen en de ernst van symptomen kan verminderen.
In het beginstadium is mijn rol het voorlichten van de patiënt. Dit is dan vaak gericht op het fit houden van de patiënt, zoals het behouden van de spierkracht en conditie. Soms kan het noodzakelijk zijn om te begeleiden bij de belasting en de belastbaarheid, waarbij het belangrijk is om piekbelasting te voorkomen.
In zowel in het begin als in een later stadium is het belangrijk om ook de standen van de wervelkolom en het bekken te beoordelen en te behandelen. Het is dus noodzakelijk om escalatie van de klachten te voorkomen. Hierdoor kan je ingrijpende operaties uitstellen, maar hiervoor is een vroegtijdige diagnose nodig. Naast leefstijladviezen is het belangrijk om vroegtijdig risicofactoren aan te pakken. Hiermee bedoel ik dat je eerdere gewrichtsblessures aan moet pakken waardoor je bewegingspatronen optimaliseert en zo artrose minder kans heeft om door te zetten. Hierdoor kan iemand blijven bewegen en behoud je de spierconditie.
Naast de zorgsector spelen patiëntenorganisaties een grote rol in de ondersteuning van mensen met artrose. Deze organisaties bieden voorlichtingsbijeenkomsten en stimuleren in lotgenotencontact. Dit kan essentieel zijn voor het omgaan met deze chronische aandoening.
Ik hoor nog te vaak dat ouderen denken dat de slijtage bij de leeftijd hoort, dit is niet het geval. Heb jij de diagnose artrose, maar word je hier niet voor behandeld? Neem contact op voor een afspraak en laat je adviseren.
De oorspronkelijke blogpost werd op 8 juni 2022 gepubliceerd en is op 13 augustus 2025 geüpdatet.