Ik kan meepraten over de perfecte lichaamshouding: zelfs ik bezit die namelijk niet. Ik streef wel naar een zo optimaal mogelijke houding. Uit eigen ervaring weet ik dat pijnklachten niet alleen een fysieke oorzaak hebben, maar dat het ook een mentale oorsprong kan hebben. Zit je niet lekker in je vel? Dan ga je je verstoppen, dat het begin van klachten betekent. Verandering naar de meest perfecte houding kost tijd en dit bereik je niet binnen enkele weken of maanden. Hier gaat veel tijd en aandacht in zitten, dus weet dat de aanhouder wint.
In de praktijk zie ik veel mensen met nek- en rugklachten, waarvan een groot deel aan mij vraagt of het aan hun houding ligt. Daarnaast krijg ik regelmatig de vraag wat de perfecte houding is. In deze blog ga ik uitleggen wat een optimale houding is en geef ik tips om dichter bij je optimale lichaamshouding te komen.
Let op: raadpleeg een arts of fysiotherapeut bij al bestaande rugklachten voordat je aan je houding gaat werken.
Wat is een goede lichaamshouding?
Kijk naar jezelf in de spiegel vanuit de voor- en zijkant. Vanuit het vooraanzicht moet je kijken naar de symmetrie in het lichaam links en rechts. Bij het zijaanzicht moet je een loodrechte lijn kunnen trekken van je oor tot voor de buitenste knobbel van je enkel. Wanneer staan of zitten weinig energie vergt, is er sprake van een goede/neutrale houding. Het insluipen van een verkeerde houding zie ik als een gewoonte.
In de praktijk
Er zijn meerdere variaties houdingen die ik in de praktijk zie. In het algemeen zie ik vaak de houdingen lordose en kyphose. Bij lordose kantelt het bekken voorover, met als gevolg dat er een grote holling in de onderrug ontstaat. Vaak lijkt het hierdoor dat de buik dikker wordt, omdat de buikspieren niet aangespannen worden. Bij kyphose kantelt ook het bekken naar voren, dat meestal ondersteunt wordt door het overstrekken van de knieën. Door compensaties ontstaat er een vergrote boggel in de bovenrug en gaat het hoofd naar voren. Door het vergroten van de bolling in de bovenrug is het moeilijker om de schouders naar voren te richten. In sommige gevallen is een combinatie van deze twee houdingen zichtbaar.
Ik zie minder vaak de houdingen flat back en sway back. In tegenstelling tot lordose en kyphose gaat het bekken achterover. De rug lijkt platter, maar wordt verderop gecompenseerd door een voorover gebracht hoofd.
Wat is dan de optimale lichaamshouding?
Voor de optimale lichaamshouding staat het hoofd recht op de romp en hangen de armen ontspannen langs het lichaam met de handpalmen naar het lichaam gericht. De borst is trots (vooruit en iets opgetrokken) en de onderrug heeft een lichte holling. Het bekken is neutraal en de knieën zijn licht gebogen.
Compensatie in het lichaam
Bij een optimale houding is het gewicht gelijk verdeeld over beide benen en is de spanning in de spieren zo dat staan niet veel moeite kost. Wanneer er een verandering in een stand van een lichaamsdeel optreedt, compenseert het lichaam altijd ergens om balans te zoeken. Wanneer je bijvoorbeeld op één been gaat staan, gaat je bovenlichaam reageren om balans te houden. Je hebt een tijdelijke functionele aanpassing.
Een aanpassing is echter niet meer functioneel wanneer je iets steeds verkeerd belast. Een ‘foute’ lichaamshouding ontstaat door het herhaaldelijk uitvoeren van een activiteit in een verkeerde houding. Denk maar eens aan zitten met een gebolde onderrug en opgetrokken schouders. Elke dag uren zo zitten, heeft gevolgen voor spieren, gewrichten of pezen. Er ontstaat een combinatie van spierzwakte en disbalans in spier- en peeslengten met als gevolg pijnklachten.
Voordelen houdingsverbetering
Door houdingsverandering kunnen veel van de eerder geschetste problemen worden opgeheven. Hoe eerder je begint met het corrigeren van foutieve houdingen, hoe meer baat je er bij hebt. Het corrigeren van gewoonten kan maanden tot jaren duren om een fout in de houding te herstellen. Door zowel fysieke als mentale problemen op te lossen, krijg je meer energie, minder of zelfs helemaal geen klachten meer en het helpt je zelfs aantrekkelijker te worden.
Je houding verbeteren, hoe doe je dat?
Bewustwording is een belangrijk onderdeel om verder te komen. Ga na wat de reden is van je klachten (mentaal en fysiek). Wanneer je bewust bent geworden van je houding, ga er dan mee aan de slag. Het kan met kleine stappen door op je houding te letten tijdens het werk. Daarnaast is het belangrijk om oefeningen te doen om de spieren te versterken en te rekken om weer in balans te komen. Trainingen bestaan dus niet alleen uit spierversterking, maar ook uit rekoefeningen om de balans te vergroten.
Zowel thuis als in de sportschool kan je veel oefeningen doen om weer in balans te komen. Mijn advies is om eerst zoveel mogelijk zonder gewichten te werken. Eigen lichaamsgewicht is voldoende om al een groot deel van je houding te veranderen. Wil je toch met gewichten trainen? Dan adviseer ik om met losse gewichten te werken. Op deze manier kom je sneller de zwakten in de spieren tegen en kan je gerichter trainen. Het is dan wel van belang om te weten welke spieren je moet trainen om tot het beste resultaat te komen.
Terugkomend op de veelgestelde vraag wat de perfecte lichaamshouding is: in mijn ogen is er geen perfecte houding. Het is belangrijk om zo veel mogelijk verschillende houdingen aan te nemen. Zolang je geen uren in dezelfde houding staat of zit, is dit het gezondst voor je gestel. Probeer met alle gegeven tips toe te werken naar de meest optimale lichaamshouding.
Wil je persoonlijk advies over welke oefeningen je kan doen om je houding te verbeteren? Neem dan contact op met de praktijk.