Enkelbandblessures komen vaak voor, of je nu sport of niet. Het enkelgewricht bestaat naast de botten uit pezen, banden en het gewrichtskapsel. Samen zorgen zij voor stabiliteit in het enkel en het begeleiden van de bewegingen in de enkel. De meeste enkelproblemen die ik in de praktijk zie, ontstaan door sporten. Echter kan het gebeuren dat iemand de stoeprand mist, waardoor er een enkelbandblessure ontstaat. Het bekendste letsel is de verzwikking/verstuiking. Daarnaast zijn er andere blessures aan de enkel. In deze blog geef ik je een overzicht van de meest voorkomende enkelbandblessures.
Enkelkneuzing
Bij een kneuzing van de enkel komen vaak externe krachten kijken. Je laat iets op je enkel vallen of krijgt tijdens het sporten een trap tegen de enkel. Dit beschadigt de weefsels intern, wat leidt tot zwelling en blauwe verkleuring van de huid. Een kneuzing herstelt vaak vanzelf binnen enkele dagen tot weken.
Enkelverzwikking
Het bekendste letsel aan de enkelbanden is de verzwikking, ook wel een enkelverstuiking genoemd. Tijdens het bewegen klapt de enkel naar binnen. Hierbij komen de enkelbanden aan de buitenzijde van de enkel op rek te staan. Hierdoor kan de enkel opzwellen en blauw verkleuren. De ernst van de verzwikking hangt af van de krachten die bij het verstappen optreden. Zo kunnen de enkelbanden oprekken (graad 1), maar kunnen de banden ook afscheuren (graad 4). Wanneer er veel krachten op de enkel komen tijdens het verstappen, is de graad van het oprekken van de banden erger. In ernstige gevallen is het mogelijk dat aan de binnenkant van de enkel de botten tegen elkaar komen. Hierdoor is het mogelijk dat het kraakbeenlaagje aan de binnenzijde beschadigd raakt. Het is dan van belang dat het gewricht zo snel mogelijk in de goede beweeglijkheid wordt gezet, om verdere schade aan het kraakbeen te voorkomen.
Enkelinstabiliteit
Na een verzwikking is er een risico op het ontstaan van instabiliteit in de enkel. Kenmerkend is dat iemand dan vaker door de enkel gaat. Hoe vaker je door de enkel gaat, hoe groter de kans is dat je chronische instabiliteit ontwikkelt. Dit probleem doet zich vaak voor als je te snel weer (sport)activiteiten gaat doen, terwijl de verzwikking eigenlijk nog niet helemaal is hersteld. Voorkomen is dus beter dan genezen. Neem dus echt de tijd voor het herstel van de enkel na verzwikking om ernstige klachten in de toekomst te voorkomen. Wanneer je chronische instabiliteitsklachten van de enkel ervaart, kun je deze opvangen met de juiste oefeningen.
Posterior enkel impingement
Bij deze aandoening ontstaat er een inklemming van het gewrichtskapsel, de banden of de pezen. In sommige gevallen kan het ook een botstuk zijn dat wordt ingeklemd. Dit ontstaat vaak door een geforceerde beweging van de enkel naar beneden. Daarnaast kan dit fenomeen ontstaan door overbelasting of chronische instabiliteit. In zeldzame gevallen is er een extra botstukje in de hak die voor inklemming kan zorgen. Het diagnostisch proces van dit probleem is vaak langdurig, omdat er veel mogelijke oorzaken voor dit probleem zijn.
Anterior enkel impingement
Deze enkelblessure is vergelijkbaar aan het posterior enkel impingement. Echter, de plaats van de inklemming bevindt zich aan de voorzijde van de enkel.
Sinus tarsi syndroom
De sinus tarsi is een soort tunnel tussen de voetwortelbeetjes. Deze tunnel loopt vanaf de buitenste enkelknobbel schuin naar binnen toe. Wanneer de pezen, het gewrichtskapsel of banden overbelast raken, kunnen er klachten ontstaan. Vaak wordt er een zenuw bekneld, waardoor een stekend, brandend of doof gevoel ontstaat. Hierdoor kan de enkel instabieler en stijver worden.
Andere enkelblessures
In deze blog wilde ik vooral de enkelbandletsels bespreken. Er zijn echter ook andere blessures aan de enkel, maar dit betreft dan meer het gewricht zelf of de zenuwen rond de enkel. Voorbeelden hiervan zijn:
- Tarsaal tunnelsyndroom (inklemming van de voetzenuw)
- Osteochondritis dissecans (beschadiging van het kraakbeen in het spronggewricht)
- Breuken van de middenvoetsbeentjes of botten rond het spronggewricht.
Hierbij enkele tips om enkelbandblessures te voorkomen:
- Draag schoenen die goed passen. Te smalle of te kleine schoenen kunnen voetklachten veroorzaken.
- Zorg ervoor dat het buigpunt in je schoenen overeenkomt met het buigpunt van je voet. Een verkeerd buigpunt kan de mobiliteit in de gewrichten van je voet beïnvloeden, waardoor enkelbandblessures kunnen ontstaan.
- Als je zwakke enkels hebt, overweeg dan middelhoge of hoge schoenen te dragen voor extra stabiliteit.
- Doe bij je warming-up oefeningen voor je enkels. Dit verbetert de doorbloeding en bereidt je enkels voor op belasting.
- Start je met wandelen of hardlopen? Volg dan een opbouwschema. Dit helpt overbelasting van de pezen en banden rond de enkel voorkomen.
- Als je enkelklachten hebt, wacht dan niet te lang voordat je hulp zoekt. Aanhoudende klachten kunnen leiden tot overbelasting en de situatie verergeren.
Zoals je hebt gelezen, variëren enkelbandblessures van kneuzingen tot instabiliteit. In de meeste gevallen zijn enkelbandproblemen te voorkomen door het dragen van de juiste schoenen of een warming-up te doen. Wanneer je klachten aan je enkel hebt, is het verstandig om altijd naar je enkel te laten kijken door een professional. Deze kan de enkel behandelen en gerichte oefeningen geven om jou enkel te versterken. Oefenschema’s worden altijd persoonlijk gemaakt, omdat elk enkelprobleem weer anders is. Laat dus eerst je enkel behandelen voor je oefeningen gaat doen.
Heb jij een verzwikking of verstuiking gehad? Neem contact op met jouw fysiotherapeut om je enkel te laten checken. Enkelbandblessures voorkomen is beter dan genezen.